La midada dal clima è er en Svizra ina gronda sfida per l'agricultura. Per l'ina chaschunan ils manaschis agriculs la quart gronda quantitad d'emissiuns en noss pajais. Per l'autra èn las puras ed ils purs il medem mument sez ferm pertutgads da las consequenzas da la midada dal clima.
Uss vul il Grischun daventar l'emprim chantun da la Svizra che producescha be tantas emissiuns nuschaivlas sco quai ch'ins vegn era da cumpensar.
Sviluppar e testar schliaziuns innovativas
Il 2020 ha il chantun Grischun lantschà il project «agricultura neutrala al clima». La finamira è da preparar e pinar ils purs e las puras per las cundiziuns climaticas che sa midan. Da l'autra vart duai la branscha sezza spargnar emissiuns da gas cun effect da serra.
52 manaschis agriculs fan part a quest project da pilot ed han sviluppà e testà ils ultims tschintg onns mesiras per reducir las emissiuns. Il chantun sustegna l'engaschi da las 52 purarias cun 6,4 milliuns francs. Ils projects vegnan accumpagnads da la scienza.
Claudio Müller, il manader dal project, vesa grond potenzial da reducir las emissiuns: «Tar l'elavuraziun dal funs, la selecziun dal pavel per ils animals, il management dal ladim e la producziun d'energia pon purs e puras spargnar ina buna part da las emissiuns», manegia Claudio Müller.
Dus bains purils – dus concepts
Peter Angelini dal bain puril da nursas Angelini a S-chanf ha construì a moda creativa in agen container da cumpost. Quel absorbescha dubel uschè bler dal CO2.
Andri Baltermia dal bain puril Cresta a Cazas ha gì in'autra idea: Enstagl da vatgas da la razza tradiziunala da latg tegn el sin ses bain puril muvel da jersey – ina razza modesta ch'è buna da s'adattar fitg bain a las circumstanzas dal lieu. Quests animals survegnan sulettamain quai che crescha sin l'agen terren, declara Andri Baltermia. El na cumpria nagin pavel supplementar. Al pavel per ses animals agiunscha el charvun da plantas. Quel sustegna la digestiun ed ha in effect positiv sin la grascha ed il terren.
Adattar la furmaziun agricula a l'avegnir
Il Plantahof – la scola agricula dal chantun Grischun – è stà involvà en il project davent da l'entschatta. Las experientschas che vegnan rimnadas durant il project da pilot duain vegnir integradas en la scolaziun dals purs e da las puras da l'avegnir. Quels duain vegnir preparads a las cundiziuns d'agricultura ch'èn sa midadas e sensibilisads per ina agricultura neurala al clima.
Jau sent in grond fieu tar ils manaschis che fan part al project da pilot.
Pieder Vincenz – ch'è dapi il favrer 2025 directur dal Plantahof – è intgantà dal project: «Jau sent ina grond fieu ed ina buna dinamica tar ils manaschis che fan part al project da pilot. Jau crai ch'il project ha success, perquai ch'ils purs e las puras pon sez sviluppar e testar ideas, e na ston betg mo suandar a cumonds d'auters.»
Il project vegn a cuntinuar en il rom dal «Green deal». La finamira saja d'involver adina dapli manaschis purils en il Grischun. En l'avegnir ston ils manaschis interessads dentant absolver in curs da tschintg dis, avant ch'els survegnan sustegn en furma da subvenziuns. Pieder Vincenz è da buna speranza che las experientschas ch'ins rimnia en il rom da quest project vegnian er a motivar ulteriurs manaschis agriculs da s'adattar a la nova situaziun e da vegnir pli persistents.