Impressiuns dals Dis da litteratura 2025 a Cuira
-
Bild 1 von 45. Per l'emprima giada n'han ils dis da litteratura betg lieu a Domat, dentant a Cuira en la Postremise. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 2 von 45. Sco in dals puncts culminants da la sonda ha gì lieu la vernissascha dal nov cudesch da Asa Hendry. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 3 von 45. Asa Hendry e Xdzunúm Danae Trejo-Boles han preschentà en la Postremise ina prelecziun perfurmativa senza pleds, vul dir senza tun. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 4 von 45. Ils pleds impurtants en nudads sin ils corps dad Asa Hendry e Xdzunúm Danae Trejo-Boles. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 5 von 45. En il cudesch «Archiv» perscrutescha Asa sco che la violenza passada sa mussa oz. «Violenza capita, e lura sa transfurmescha ella. Ella s'inscriva en ils corps», uschia Asa Hendry. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 6 von 45. In mument spezial è questa vernissascha er per Nadina Derungs. Igl è numnadamain l'emprim cudesch ch'ella editescha sco manadra da la Chasa editura rumantscha. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 7 von 45. En la Postremise a Cuira s'inscuntran durant dus dis ils amaturs ed amaturas da la litteratura rumantscha. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 8 von 45. La presidenta da l'Uniun per la litteratura rumantscha, Manuela Balett beneventa il public en la Postremise. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 9 von 45. La romanza avra il spazi per istorgias ed emoziuns, la performanza lascha trair flad e viver ellas, uschia Manuela Balett. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 10 von 45. En discurs davart differentas linguas e genres: L'autura Gianna Olinda Cadonau e la moderatura Gabriela Holderegger Pajarola. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 11 von 45. Loscha dals dis da litteratura: la co-organisatura Gianna Duschletta. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 12 von 45. Quest onn han ils dis da litteratura suenter 34 onns lieu en Cuira, e betg a Domat. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 13 von 45. Flurina Badel preschenta sia nova performance «Blackout Biert». Ella ha piglià per mauns «la müdada» da Cla Biert, stritgà numerus pleds e fatg ord quai in nov text. Sin la talia vesan ins ils pleds tschernids. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 14 von 45. Flurina Badel durant sia performanza. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 15 von 45. Il public – ed er ils organisaturs – èn plain marveglias. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 16 von 45. Bettina Vital ed Annetta Ganzoni han rimnà 65 poesias d'amur e cumpilà ellas en in cudesch – il resultat è il nov cudesch «Amur, Poesias 1648 – 2025». Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 17 von 45. Basond sin ils texts ord il cudesch han Ress Coray ed Astrid Alexandre mess ensemen in nov arranschament da chanzuns d'amur. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 18 von 45. Er ina u l'autra chanzun enconuschenta è d'udir – e dat al publicum in «auriculin». Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 19 von 45. Litteratura porta er cun sai discussiuns. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 20 von 45. Pausas curtas tranter ils differents blocs dattan aria e temp per il dialog. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 21 von 45. Era persunas giuvnas han preschentà lur qualitads litteraras. Uschia per exempel la victura da la Plima d'aur Anja-Timea Arpagaus da Sagogn, .... Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 22 von 45. ..., Simea Widmer da Donat,... Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 23 von 45. ... e Dajana Ristic da Scuol. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 24 von 45. Fatg impressiun e fascinà il public ha er Selina Poo. Il text dad ella pon ins tadlar anc ina giada en il liveticker. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 25 von 45. David Flepp ha preschentà in text ch'ha mess il «X» en il center: Betg x-in, ma in bun mix, che tutga fix tar ils hits e dess blers clix. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 26 von 45. Ils amaturs ed amaturas da la litteratura rumantscha s'entaupan per dus dis en la Postremise a Cuira. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 27 von 45. Vesair e vegnì vis: Il cusseglier guvernativ Jon Domenic Parolini en discurs cun Gianna Duschletta, persunas centralas ler ils Dis da litteratura 2025. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 28 von 45. Ina sfida speziala datti per Jürg Gautschi e Selina Beghetto. Il duo scriva in'istorgia sin basa d'in voting dal public. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 29 von 45. Fertant ch'ils dis da litteratura han lieu en la Postremisa, èn els en chasa RTR vid il process creativ. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 30 von 45. Fasa creativa (supposiziun da la redacziun). Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 31 von 45. Fertant ch'els dus scrivan, discutescha ina gruppa d'auturas e teatrists cun Rico Valär davart la performanza da texts rumantschs. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 32 von 45. En la runda: David Flepp, Silvana Candreia, Rico Valär, Carin Caduff e Daniel Badraun. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 33 von 45. «Per mai sto in text tunar autentic. Il cling è la fitg impurtant», di l'autura Carin Caduff. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 34 von 45. Ritmus è essenzial per ina buna preschentaziun. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 35 von 45. Per Silvana Candreia, ch'è teatrista, chantautura ed autura, tutga la performanza da texts tar il paun da mintgadi. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 36 von 45. A la tschertga da nova inspiraziun litterara – u almain insatge bel per metter en la curuna da cudeschs. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 37 von 45. Il public taidla cun marveglias. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 38 von 45. Tgi sa ristga? Claudio Spescha tschertga persunas per in «flirt cun il microfon». Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 39 von 45. S'annunzià ha tranter auters Göri Klainguti,... Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 40 von 45. ..., Roman Caviezel, ... Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 41 von 45. ... e Svetlana Munderich. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 42 von 45. Litteratura commuventa. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 43 von 45. Giugar «Supertrumpf» cun il public: l'autura bernaisa Anaïs Meier ha cun in gieu da chartas laschà decider davart ils texts. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 44 von 45. Quels ha l'autura cun ragischs en Grischun lura preschentà – texts dinamics che piglian cun. Bildquelle: Mattias Nutt.
-
Bild 45 von 45. La glieud ha plaschair dals texts ironics. Bildquelle: Mattias Nutt.
Il program dals dus dis empermetta ina maschaida divertenta, interessanta e surtut variada: da teater, sur discussiuns da podi, via gieus auditivs fin a poetry slam. Surtut litteratura performada ubain preschentada stat cun quai en il center. En quest artitgel tegnain nus Vus sin in current.
Themen in diesem Liveticker
- La survista da la dumengia
- Quai èsi stà per oz – damaun vai vinavant
- Asa Hendry: tranter litteratura, teater e performance
- Teater «Bab, siu archiv ed jeu»
- Nagin happy-end en l'istorgia da l'experiment litterar
- Impressiuns da l'emprim di
- Vernissascha dal cudesch «Archiv» dad Asa Hendry
- Scriver litteratura performativa
- Datti in happy end – u betg?
- Anaïs Meier gioga «Supertrumpf» e fascinescha il public
Prevista: tge spetga als Dis da litteratura?
«Teaters, dramas, cabarets u gieus auditivs han gia ina lunga tradiziun en la litteratura rumantscha», di Rico Valär professer da rumantsch e co-organisatur dals Dis da litteratura, «ma nossa gruppa da program ha constatà ch'i dat er in nov trend che tanscha da gieus auditivs, gieus libers fin a poetry slam u cudeschs auditivs. Perquai avain decidì da metter talas performanzas litteraras en il center dal program da la 34avla ediziun dals Dis da litteratura.»
Per suttastritgar l'aspect ludic da quest gener, e perquai ch'il program porscha er intgins tocs da romanza, avain lura tschernì il motto «perfRomanza».
Ed effectivamain, cun studegiar il program vegn svelt cler, la litteratura che na vegn betg be consumada cun leger stat en il center. Da la performance, ad in poetry slam, a texts en la tradiziun da spoken word fin a la represchentaziun d’in teater vegnan celebradas quest on differentas furmas da la litteratura performativa.
Da Domat a Cuira
Ils davos trais decennis, dapi l’entschatta dals onns 90, èn ils Dis da litteratura vegnids organisads onn per onn a Domat. Ma quai èn uss temps passads. Per l'emprima giada èn ils Dis da litteratura a Cuira e betg pli a Domat.
«Nus avain constatà l'onn passà – cura ch'il comité dals Dis da litteratura ha demissiunà en globo – mintga commembra per atgnas raschuns – ch'igl è quasi impussibel da mantegnair in festival da talas dimensiuns en ina halla polivalenta e cun persunal che lavura per in bunamaun», declera Rico Valär il motiv per questa midada. Uschia ha l’uniun purtadra dal festival, l’Uniun per la litteratura rumantscha (ULR), stuì reponderar il festival ed ha prendì la chaschun per insumma metter il festival sin in nov pantun. Uschia ha surpiglià quest onn la magistra Gianna Duschletta da Cuira/S-chanf l’organisaziun dal festival litterar en in mandat pajà. «Igl è bain in arranschament fitg cumplex, ma igl è er ina bella sfida che fa gust», sa lascha ella citar en in artitgel da la FMR.
E cun far midada a Cuira e s'endrizzar en la Postremise – ina gronda halla da teater cun tut l’infrastructura da tun, glisch e gastronomia – pon ins spargnar resursas persunalas e custs per l’infrastructura tecnica d’in import da radund 17’000 francs. «Era quest onn è stada la pli gronda sfida la finanziaziun dal festival cun in budget da var 70'000 francs», concluda Rico Valär.
Cun la Postremise avain chattà in lieu d'occurrenza etablì ch'ha tut l'infrastructura tecnica per in bun pretsch.
Il nov lieu, la Postremise, saja tradiziunalmain fitg avert per occurrenzas multilinguas. Il gust saja da pudair profitar da questa bell'infrastructura ch'è era gist perfetga per la litteratura performada, sco per exempel la represchentaziun dal pli nov teater rumantsch dad Asa Hendry – «Bab, siu archiv ed jeu».
A Domat ha procurà questa midada da lieu per irritaziun sper las tumas. Quai conceda Ursin Fetz, il president da la vischnanca burgaisa Domat er ussa, curt avant il festival a Cuira en in artitgel da la FMR: «Sa chapescha essan nus anc adina trumpads da la decisiun da bandunar Domat.» In sustegn finanzial da la vischnanca burgaisa da Domat – gist per il tradiziunal Premi Term Bel – na vegni betg pli a dar en l’avegnir. Ursin Fetz declera: «Quai ha da far cun noss regulativs. Quels pretendan che projects ed occurrenzas han d'avair in stretg liom cun Domat.» La finanziaziun per ils Dis da litteratura da l’onn che vegn stat anc en las stailas ed era tgi che sponsurescha en il futur il Premi Term Bel biennal n’è anc betg cler.
Ma Rico Valär s’allegra uss sin l’ediziun actuala: «Jau sun persvadì che nus pudain porscher in program fitg attractiv e varià. E cunquai ch'jau sai tge lavuruna ch'i ha duvrà per mintga singul punct da program èsi per mai in highlight ch'igl è insumma grategià da realisar questa 34avla ediziun dals Dis da litteratura.» El empermetta in program plain surpraisas. «Jau crai ch'era las reacziuns dal public vegnan ad esser in ulteriur highlight persunal. Sa chapescha m'allegrel era da pudair far part a la communitad averta e diversa che vegn a sa radunar a Cuira.»
La prevendita en mintga cas haja funcziunà bain – ed in disavantatg haja la Postremise tuttina, ella ha damain plaz per il public che la Sala Tircal a Domat.
Or da l'archiv: