Siglir tar il cuntegn
«Dis da litteratura»/Literaturtage in Chur: Romanische Wortkunst erobert die Bühne
Legenda: lls Dis da litteratura stattan quest onn sut il motto «perfRomanza» – il focus è pia sin l'aspect performativ dal text scrit. La finamira è ch'il text daventa viv. Dis da litteratura

Dis da litteratura a Cuira Litteratura rumantscha survegn puspè ina tribuna

Il 1 e 2 da november han lieu la 34avla ediziun dals Dis da litteratura, il pli grond festival da la litteratura rumantscha. Quest onn, da nov a Cuira, stat l'occurrenza sut il motto «perfRomanza» – pia cun focus sin texts performativs. Rico Valär, commember dal comité d'organisaziun,

Cun premis da teater rumantsch, cun novs gieus radiofonics, cun performanzas, poetry slams, cudeschs auditivs e prelecziuns da tut gener ha la litteratura rumantscha performada en moda diversa, damai la litteratura realisada e recepida er ordaifer ils cudeschs, gudagnà blera preschientscha l’ultim temp. Per quel motiv ha la cumissiun da program dals Dis da litteratura decidì da deditgar l’ediziun da quest onn dal festival al tema da la performanza.

Program dals Dis da litteratura en survista

Avrir la box Serrar la box

Venderdi, ils 31 d'october

Sco preludi vegn emess il podcast «True Crime Grischun» live a las 20:00 al radio RTR u en furma da livestream sin rtr.ch

Sonda, il prim da november

  • 10:00 fin 10:15 · Avertura
    Manuela Balett, la presidenta da l'Uniun per la Literatura Rumantscha, dat il bainvegni (avertura)
  • 10:15 fin 10:30 · Il text interactiv
    La moderatura Esther Berther declera en discurs cun RTR l'idea davos il project litterar performativ.
  • 10:30 fin 11:00 · Blackout Biert
    Premiera da la nova performanza da Flurina Badel, victura dal Premi grischun da litteratura 2025. Cun la metoda «blackout poetry» creescha ella ina nov'ovra poetica.
  • 11:30 fin 12:00 · Ina istorgia d’amur polifona
    Las curaturas Annetta Ganzoni e Bettina Vital dattan in’invista en lur lavur da rimnar, selecziunar e publitgar.
  • 14:00 fin 14:30 · Tranter linguas e geners
    La scriptura Gianna Olinda Cadonau preschenta texts novs e pli vegls, texts originals e translatads, publitgads e nun-publitgads.
  • 14:45 fin 15:15 · Spoken Word
    L’autura bernaisa cun ragischs grischunas Anaïs Meier preschenta sco giast d’ina autra regiun linguistica svizra texts da spoken word.
  • 15:45 fin 16:30 · Scriver litteratura performativa
    Podium cun Daniel Badraun, Carin Caduff, Silvana Candreia e David Flepp, cun participaziun dal public e d’autur:as en sala.
  • 17:00 fin 17:30 · Vernissascha dal cudesch «archiv»
    Festa da vernissascha cun prelecziun performativa dad Asa Hendry e Xdzunúm Danae Trejo-Boles.
  • 20:00 fin 21:15 · Teater «Bab, siu archiv ed jeu»
    Il text performativ dad Asa Hendry, represchentà da trais acturs e d’in chor viril, sfundra en traumas zuppads dal mund puril.

Dumengia, ils 2 da november

  • 10:00 fin 10:30 · En dialog
    Preschentaziun da la «Litteratura 44» da l’Uniun per la Litteratura Rumantscha.
  • 10:45 fin 11:30 · Sfegliar e discutar
    Il roman «Davos ils mugrins» da Leontina Lergier-Caviezel raquinta d’ina tragedia da famiglia che perturbescha in entir vitg.
  • 11:45 fin 12:15 · Jukebox giubilara
    Per il giubileum da 15 onns Chasa Editura Rumantscha datti ina selecziun da texts curts publitgads durant quest temp.
  • 12:30 fin 13:00 · Premi da translaziun Viceversa
    Dumenic Andry vegn undrà cun il Premi da translaziun Viceversa da la Fundaziun Schiller svizra per sia translaziun rumantscha dad «Infanzia e bestiario» da Claudia Quadri.
  • 13:15 fin 13:45 · Performanza dal text interactiv
    Selina Beghetto e Jürg Gautschi preschentan ensemen cun la manadra da la partiziun reflexiun tar RTR Anna Serarda Campell il text litterar interactiv creà durant l’emprim di.
  • 13:45 · Finiziun
    Pleds finals ed aperitiv festiv offert da la Fundaziun Schiller svizra.

Trais dumondas a Rico Valär

RTR: Il motto dals Dis da litteratura da quest onn è «perfRomanza – romanza cun performanza». Tge vul quai dir e pertge avais tschernì quest motto?

Rico Valär: Il motto dals Dis da litteratura da quest onn è la litteratura performativa, pia tut la litteratura che na vegn betg consumada cun leger. Teaters, dramas, cabarets u gieus auditivs han gia ina lunga tradiziun en la litteratura rumantscha. Ma nossa gruppa da program ha constatà ch'i dat er in nov trend che tanscha da gieus auditivs, gieus libers fin a poetry slam u cudeschs auditivs. Perquai avain decidì da metter talas performanzas litteraras en il center. Per suttastritgar l'aspect ludic da quest gener, e perquai ch'il program porscha er intgins tocs da romanza, avain lura tschernì quest motto.

Per l'emprima giada han ils Dis da litteratura lieu a Cuira e betg pli a Domat. Ed era la structura d'organisaziun è nova. Tge èn stadas las sfidas – ed ils gusts da tut questas midadas? 

Nus avain constatà l'onn passà – cura ch'il comité dals Dis da litteratura ha demissiunà en globo, mintga commembra per atgnas raschuns – ch'igl è quasi impussibel da mantegnair in festival da talas dimensiuns en ina halla polivalenta. Per organisar ed installar tut dovri là numnadamain enormas resursas persunalas ed era blers raps per tut la tecnica da sun, glisch e la gastronomia. Era quest onn è stada la pli gronda sfida la finanziaziun dal festival cun in budget da var 70'000 francs.

Cun la Postremise avain chattà in lieu d'occurrenzas etablì ch'ha tut l'infrastructura tecnica per in bun pretsch.
Autur: Rico Valär commember dal comité d'organisaziun

Il nov lieu, la Postremise, porscha tut l'infrastructura tecnica per in bun pretsch ed è tradiziunalmain fitg averta per occurrenzas multilinguas. Il gust è da pudair profitar da questa bell'infrastructura ch'è era gist perfetga per la litteratura performada, sco per exempel la represchentaziun dal pli nov teater rumantsch dad Asa Hendry.

«Dis da litteratura»/Literaturtage in Chur: Romanische Wortkunst erobert die Bühne
Legenda: MAD

Tge è per Vus in highlight persunal dal program dals Dis da litteratura? 

Jau sun persvadì che nus pudain porscher in program fitg attractiv e varià. E cunquai ch'jau sai tge lavuruna ch'i ha duvrà per mintga singul punct da program èsi per mai in highlight ch'igl è insumma grategià da realisar questa 34avla ediziun dals Dis da litteratura. Igl è in program plain surpraisas. Jau crai ch'era las reacziuns dal public vegnan ad esser in ulteriur highlight persunal. Sa chapescha m'allegrel era da pudair far part a la communitad averta e diversa che vegn a sa radunar a Cuira.

Or da l'archiv:

Impressiuns da las ultimas ediziuns

RTR novitads 10:00

Artitgels legids il pli savens