Novitads: Missiun B

Nus avain rapportà mesemna en damaun live da l'Alp Flix.

Las plantas ed ils animals che vivan là èn sa spezialisads da viver «cun pes bletschs».

Tar ina cuntrada da palì da muntada naziunala tutgan er prads sitgs, lais, agricultura, chasadas. Tut furma la cuntrada.

Il Parc Ela porscha ina guida per giuven e vegl tar las vipras cruschadas sin l'Alp Flix en il Surses.

Palids èn cuntradas cun fitg umid terren ch'è savens cuvrids cun aua.

Il dumber da lufs è creschì marcantamain ils ultims decennis.

Il luf procura il mument per grondas emoziuns. Il svilup actual fa plaschair als ins e quitads als auters.

Ch'il luf è pli e pli preschent en il Grischun è in fatg. El occupa er nus che n'essan betg chatschadurs u purs.

Il luf è qua ed il dumber crescha e chaschuna problems e tensiuns en l’agricultura, en il turissem ed en vischnancas.

Sin diversas alps en la regiun da Sargans han lufs stgarpà questa stad almain 55 nursas.

La controlla dal cadaver dal vadè chattà sin l'Alp Nera sur Vargistagn ha mussà, che quel è vegnì mazzà d’in luf.

L'Uffizi da chatscha e pestga dal Grischun tira ina bilantscha intermediara en connex cun eveniments enturn il luf.

L'Uffizi da chatscha e pestga ha confermà in ulteriur triep da lufs. I sa tracta gia dal setavel en il Grischun.

Il nov triep survegn il num «triep da Stagias». Lufs pitschens dettia en ils trieps da Beverin e da Piz Bargias.

Il manader da l'Uffizi da chatscha Adrian Arquint ha confermà a l’FMR che plirs trieps da lufs han lufs pitschens.

Ils lufs sajan en il territori «Stagias», ha ditg il guardiaselvaschina responsabel.

Il paster sin l’Alp Cuolm d’Andiast ha filmà questa fin d’emna cun il telefonin co in luf va tras sia muaglia.

Daco che las vatgas-mamma sajan gnervusas sin las alps haja pliras raschuns.

Uschia veglian els proteger viandants e ciclists d'attatgas da muaglia e da chauns da protecziun.

Las muntaneras attatgadas èran protegidas da chauns da protecziun.

Il chantun Grischun n’è betg cuntent cun il sistem da chauns da protecziun da la confederaziun.

Ils responsabels da las alps grischunas s'inscuntran oz a Cazas. I vegn infurmà en connex cun privels pussaivels.

Gist trais deputads han vulì savair las posiziuns da la regenza davart communicaziun, infurmaziun e protecziun dal luf.

Las nursas èn vegnidas stgarpadas sin in’alp al Piz Toissa datiers da Ziteil.

La regenza e las uniuns purilas ed agriculas vulan analisar cun in project tge effect ch'il luf ha sin il sa cuntegnair.

La suprastanza da l’uniun purila grischuna è preoccupada dil svilup en connex cun ils lufs el Grischun.

La notg sin sonda han lufs stgarpà tschuts a Mustèr ed a Vella, quai ha annunzià il Plantahof.

Il Cussegl federal ha dà en consultaziun l'ordinaziun da la nova lescha da chatscha.

En total ha il Grischun ussa 4 trieps e tranter 25 fin 30 lufs. Quels han chaschunà custs totals da 310'000 francs.

Tenor Adrian Arquint il manader da l'uffizi da chatscha, n'è in luf che sursiglia ina saiv da protecziun betg tolerabel.

La notg da gievgia sin venderdi da l'emna passada ha in luf attatgà a Vrin nursas durant ina pasculaziun cumina.

En sia resposta sin ina brev averta da 41 purs, ha la cussegliera federala signalisà da pigliar serius ils quitads.

Cun l’exposiziun «Il luf è qua» vul il center dal Parc Naziunal Svizzer sensibilisar la populaziun.

Avant radund 20 onns han ins fatg el Grischun las emprimas experientschas cun chauns da protecziun.

La damaun è in luf stà sin la pista d'uffants da la scola da skis Sursaissa. Il chantun reagescha.

Il mais da zercladur preschenta il president da l'Uniun Jazz Cuira ses recepts preferids.

La Bieraria Tschlin a Martina producescha biera 100% biologica. Quai ensemen cun partenaris da la regiun.

Ervina Bernet-Hendry fa gugent experiments en iert e cuschina

Il mais da mars preschenta RTR insaquants products e la filosofia da la interpresa indigena cun il sigil da bio.

Erica Capaul ans accumpogna tras il mais da favrer en il rom da «Missiun B».

Il rappunz da las Liricas Analas ha vasts interess, ord sia passiun per il vin ha el fatg sia professiun.

La drogaria Surses è enconuschenta per products da stailalva.

En il rom da «missiun b» ans accumpogna mintga mesemna dal mais november Cilgia Koller Mengiardi dad Ardez.

Ingrid Ritter cuschina cun ils products ord ses curtin «Sper uolm».

Ella è pura da bio ed ans raquinta davart sia lavur e davart sias spezialitads.

Dapi gia 20 onns mainan Paul e Romana Nicca lur bain puril a Donat a moda biologica.

Nadia Deplazes preschenta recepts per cuschinar charn d'ansiel.

Trair a niz e respectar la diversitacd regiunala e locala. Quai è il credo da la pura da Morissen, Jacobina Caduff.

1 miu. m² nova surfatscha biodiversa han Svizzers e Svizras gia creà. Grazia fitg! Ed uss cuntinuain ensemen cun Vus.

En la Canorta da Missiun B ha l'ortulana e pura Cilgia Marti-Rauch dà tips co proteger plantas durant l'enviern.

Mel d'avieuls, maila e vin - igl è temp da racolta.

Tge èn propi neofitas e tge pon ins far cunter ellas? Respostas tips e trics hai dà en la 4. Canorta da «Missiun B».

La terza canorta da «Missiun B» ha visità la primara da Ramosch, nua ch'ils uffants han preparà in iert per lur scola.

Gea, ma agricultura n'è betg da principi biodiversa. En «La Canorta» discussiuneschan ils experts.

En la 1. Canorta da «Missiun B» avain tschertgà respostas da l'expert ed essan sa profundads en in tema enorm vast.

ls ultims 50 onns è il dumber blers animals selvadis sa reducì per passa dus terzs. Quai resulta d'in rapport dal WWF.

Passa 330 ansiels-chavriel hajan ins uschia pudì spendrar da las maschinas da segar.

Sin il traject da 12 km lunghezza, manca suenter l'etappa da Schlarigna be anc quella da La Punt Chamues-ch.

Tenor in studi èn bleras subvenziuns da Confederaziun, chantuns e vischnancas nuschaivlas per la biodiversitad.

En Svizra è il dumber d’inflammaziuns dal tscharvè pervia da raischens uschè auts sco darar

Perquai ha il chantun approvà 2,6 milliuns per il project necessari.

Durant in'emna da studi han scolars scuvert la lischerna rara.

Actualmain èn var trenta tunnels per amfibis en construcziun.

En il lai da Laax datti pileschs d'andas. Blers giasts èn pauc intgantads.

Ils guauds da dascharina en il Giura daventan actualmain pli e pli l'unfrenda dal bau-scorsa.

Tar il Tennensee emprovan las ovras electricas da spaventar muntanellas che chavan lur taunas en il rempar.

A Crans Montana as sega ils lais. Dentant la planta sa derasa tuttina adina pli fitg.

Il mund d’utschels en las Alps perda sia diversitad, quai di in nov studi.

Ils emprims sis mais da quest onn haja dà bunamain uschè blers cas sco il 2018, in onn da record.

Per chattar ina resposta sin quella dumonda sa participescha il Grischun ad in project naziunal.

Il curs annual dal Plantahof per puras e purs è stà il mardi sin la Mantogna/Heinzenberg.

Tenor BirdLife cuntrafa il chantun dapi onns a lescha federala. L'Uffizi da chatscha e pestga sa defenda dentant.

L'entschatta mars 2021 decidan las diesch vischnancas en il Partenz. Tar in Gea vegniss il parc natiral realisà il 2022.

Bunamain fiss il capricorn svanì per adina ord la Svizra. Avant 100 onns han ins dentant pudì recolonisar el.

Las plantas pertutgadas vegnan sanadas entras ils possessurs cun tagliar enavos u pinar.

Sur il Pass dal Fuorn ha in giast observà in urs.

Dus terzs da tuttas murdidas da raischens datti tranter mez avrigl e mez zercladur. Quai mussa in studi da la ZHAW.

Da la pesta ascha d'avieuls (Sauerbrut) èn il mument blers pievels enturn Mustér e Sedrun pertutgads.

Il mustgin-tigher asiatic ed il mustgin da chaglia sa sentan adina pli fitg da chasa en il Grischun.

62% dals purs èn Grischun produceschan a moda biologica. Ma co vesa quai ora tar las instanzas chantunalas?

L’onn passà hai anc dà bun 2'250 bains purils en Grischun – 28 pli pauc che l'onn avant.

Da las relaziuns optimalas l’enviern passà han blers animals profità.

Il chantun investescha radund 2,4 milliuns francs per ils amfibis durant la sanaziun da la via principala a Tavanasa.

Primavaira è in impurtant temp per ortulans ed ortulanas, ma pervia dal coronavirus datti quest onn er bleras sfidas.

Grazia a las temperaturas bassas resta la naiv en las muntognas.

Ils 17 da matg po il pievel Svizzer decider davart la protecziun dal luf e davart deducziuns da taglia per uffants.

Quai èn ils temas da las trais exposiziuns spezialas dal Museum da la natira grischun – exposiziuns variantas.

Pro Natura ha tschernì il giat selvadi sco ambassadur per ils guauds selvadis e las cuntradas culturalas multifaras.

La litgiva tutga tar spezias periclitadas. Ses spazi da viver è sut squitsch.

Il WWF ha publitgà sia glista cun perdiders e victurs en il reginavel dals animals dal 2019.

Ils lufs en il Grischun han procurà per bleras discussiuns durant l'onn 2019.

Il chantun Grischun enconuscha in scumond da pavlar. La situaziun da Tavau mussà dentant ch'ì dovra excepziuns.

Durant la chatscha speziala han ils chatschaders sajettà 2013 tschiervs – quai mussan las cifras ad interim.

Guants da plastic, cordas e raits da pavel d'utschels sa chattavan en il magun dal tschierv ch'ins ha stuì sajettar.

Aifer stgars in onn è il dumber da lufs en il Vallais sa dublegià da 9 sin 18 animals.

Quai suenter che l'orcan Vaia aveva destruì avant in onn grondas parts dal guaud.

Dapi onns vegn il badalestg giapunais, ina neofita invasiva cumbattida a Mustér. Ma han quellas lavurs success u betg?

Enturn la ruina da Tschanüff en vischinanza da Ramosch datti passa 20 da quellas.

Tenor Hannes Jenny da l'uffizi da chatscha pudass il nov triep da lufs vegnir en conflict cun ils auters trieps.

Manaschis che cultiveschan chonv per victualias en il Grischun survegnan cumpensaziuns.

Il project per il svilup da la regiun prevesa la realisaziun da 12 differents projects en l'entira Val Poschiavo.

L’ETH ha chattà cun far lavurs da perscrutaziun chastagnins sin la pli grond'autezza en las Alps.

La columbera fiss pronta per las columbas – ma tuttina na po in pur da Duin anc betg realisar sia idea.

I vegn dentant empruvà da mantegnair la populaziun.

Amez l'idilla da la planira sut il Piz Palü ha quest onn lieu la terza ediziun dal Openair Cavaglia.

Il Curtin da clima 2085 mussa tgi che surviva e tgi betg.

A Sagogn creschan 25 sorts dad orchideas e quai sin in pitschen intschess.

Sajettar lufs duai esser pli simpel en Svizra. Il Cussegl dals chantuns è suandà en puncts cardinals la Chombra gronda.

Tranter Fläsch e Malans è il dumber da lieurs brinas sa sminuì massiv.

La regenza ha concedì per l'onn current ina contribuziun chantunala da radund 820'000 francs per renovar mirs sitgs.

Durant la stagiun da far fain han ins gia pudì spendrar 59 chavrielins cun agid da dronas.

In studi da l'Institut per la sanadad d'avieuls da l'Universitad Berna e da Coloss conferma quai.

Quai constatescha era l'ortulan Markus Schutz.

Ils ins sa legran da las buccarias, ellas annunzian la primavaira, ils auters vesan ils donns ch'ellas chaschunan.

Il Cussegl federal vul francar en la lescha il cumbat cunter spezias d'animals e plantas invasivas e donnegiantas.

I duai esser pussibel da regular la populaziun dal luf per prevegnir a donns.

Ovras electricas, chantun, Scuol e Valsot han dà l’emprima badigliada per realisar in nov spazi vital a Panas-ch.

La fiera da plantinas ha promovì surtut sorts veglias – en il num da la biodiversitad.

Ma l’emprim sto la Fundaziun guaud da muntogna preparar per far las saivs e tegnair liber la surfatscha.

En la regiun enturn Glion ed en Lumnezia han ins traplà l'urset.

Andreas Melchior cultivescha passa 50% da ses prads a favur da la biodiversitad. La producziun na dastga betg patir.

Sper la chava da glera a Vaz Sut chattan ins in spazi nunspetgà. Ina cuntrada cun biotops.

L'october passà ha la naiv donnegià var 40% da las plantas a Cuira. Uss remplazza la citad 200 da quellas.

Scienziads han stgaffì in mund virtual sin il glatscher d’Aletsch.

Il pastg sitg sur Tumein para pauc impurtant - è el dentant. Tranter auter pervia da l'anemona alpina.

Ils da Zermatt survegnan perfin visitas da muntanellas en chasa.

Ina simpla moda da crear in spazi per la biodiversitad en l'agen curtin è ina saiv viva.

La vischnanca da Breil fa part d’ina lavur da monitoring per la protecziun da raunas e rustgs.

Il guaud da protecziun dovra agid - e per quel procura il curtin forestal chantunal a Rodels.

En favur da la biodiversitad han voluntaris ensemen cun la Pro Natura fatg urden sin in prà a Dusch sur Paspels.

Voluntaris emprendan da sgular dronas per uschia pudair chattar chavrielins, avant ch'ils purs segan lur prads.

La dumengia passada ha gì lieu a Cuira l'emprima bursa da barat per sems.

Al dutg Mühlbach a Cuira vegnan cumbattidas neofitas invasivas.

La «Buddleja Davidii» crescha ad in crescher en Bregaglia – il vitg vul franar la derasaziun.

Magari poi dar ch'ins fa fanadas, ma il fain n'è betg da buna qualitad e perquai na nutrescha el betg uschè bain.

Resumar la racolta da quest onn cun paucs pleds n'è betg simpel: Las differenzas regiunalas èn memia grondas.

Er sch'ils prads grischuns sentan anc la setgira dal 2018 è Thomas Roffler cuntent fin qua.

Sin tscherts prads senta Silvan Caduff anc uss durant far fain l'influenza da la stad da sitgira 2018.

La claffa è ina flur – bella per vesair, ma betg bainvesida tar ils purs e malempernaivla per ils animals.

Cura ch’il termometer mussa temperaturas da passa 30 grads vegnan era blers prads sauads intensivamain.